MO Katowice: Obrazy z dzieciństwa
Felieton Weroniki Górskiej
Do grona felietonistów Miasta Ogrodów dołączyła Weronika Górska poetka, pisarka, krytyczka literacka i redaktorka. Zapraszamy do lektury felietonu autorki o wystawie fotografii Jerzego Łapińskiego, Miast Obrazy”.
Często myślę, że to, co niezapisane, nie jest do końca prawdziwe, ponieważ nie zostało poddane emocjonalnej, intelektualnej i estetycznej obróbce, której efektem jest tekst. Podobną refleksję znalazłam w manifeście Jerzego Łapińskiego: To, co niesfotografowane, nie istnieje”. Kreowanie zdjęć podobnie jak każdego dzieła sztuki jest poznawaniem świata”, sprawdzaniem, jak świat będzie wyglądał na zdjęciu”, ale również poznawaniem siebie”, sprawdzaniem się”. Twórczość okazuje się zatem sposobem budowania relacji ja świat, badania występujących w niej napięć. Wymaga łączenia przeciwieństw: przyswajania i odrzucania”, swobody i dyscypliny”, ulegania natchnieniu i racjonalnego działania”. Oferuje ciągły rozwój”. Zapisuje na kliszy na pozór nieistotne detale oraz ulotne wrażenia, ocala je od zapomnienia, powoduje, że przeciętność ma znaczenie i charakter, uwzniośla nawet banalność”. Wystawa Miast Obrazy” Jerzego Łapińskiego, przygotowana z okazji pięćdziesięciolecia pracy twórczej, zainteresowała mnie nie tylko ze względu na pokrewny sposób myślenia o sztuce, ale również tematykę. Rozczulało odnajdywanie na fotografiach przedmiotów, które pamiętam z dzieciństwa telefonicznego automatu na monety, samochodu Maluch” (z zaskakującą kłódką na drzwiach), objazdowej karuzeli. Jedno ze zdjęć przedstawia chłopca, który na podwórku czyta książkę zamiast bawić się z innymi dziećmi, jak to i mnie się nieraz zdarzało. Na innym drzewo odbija się w kałuży, pokazując, że to, co piękne, a zarazem nieuchwytne, może leżeć na ziemi, zamiast egzystować w przestworzach. Jak podkreśla Radek Kobierski, prace Jerzego Łapińskiego ostentacyjnie wręcz przedstawiają to, co niespektakularne”, skupiając się na fragmentach i ich aurze” oraz przypominając, że w dialogu z obiektem ważne jest to, jak go postrzegamy. A w szczególności, czy w ogóle go zauważamy”. Można zatem dywagować, na ile to artysta wybiera obiekt, a na ile obiekt artystę? Czy artysta odkrywa wartość obiektu, czy sam ją tworzy? Jak wiele osób byłoby w stanie uświadomić sobie tę wartość, gdyby nie wskazujące na nią teksty kultury? Widzę podobieństwo Miast Obrazów” z wystawą Polska gminna i powiatowa” Michała Cały, która niedawno również gościła w Mieście Ogrodów. Jednak, mimo że obaj fotografowie skupiają się na detalach, u Jerzego Łapińskiego ta tendencja okazuje się silniejsza. Jego zdjęcia być może dlatego, że wiele z nich powstało w latach 70., 80. i 90. są spokojniejsze, bardziej stonowane od krzykliwej, rzutkiej nowoczesności uchwyconej przez obiektyw Michała Cały. Patrzy się na nie z sentymentem i refleksją.
**Weronika Górska
Obrazy z dzieciństwa”**
Jerzy Łapiński, Miast Obrazy”, kuratorka: Katarzyna Łata, Galeria Pusta, Katowice Miasto Ogrodów, 6 lipca-3 września 2023 roku.
Weronika Górska — autorka tomiku wierszy Rozsznurowywanie (Bytomskie Centrum Kultury, 2012) oraz baśni O górze, która wybrała się w świat. Przygody Małej Czantorii(Stapis, 2018), a także recenzji książek i filmów publikowanych m. in. w Śląsku”, SosnArcie”, ArtPapierze”, Migotaniach”. Opracowała wspomnienia Aleksandra Doby Na fali i pod prąd oraz Gerszona Majtelesa Od Wolbromia do Tel Awiwu(przy współpracy Ireny Benhamo). Redaktorka książek.
Fot. Jerzy Łapiński [nagłówek strony]
Miasto Ogrodów Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, miasto-ogrodow.eu/news/view/id/1135
Autor: krystian