MO Katowice: Topo/s/grafia Wolności

Wystawa w Galerii Teatru Korez

10 września 2019, g. 18.00

Galeria Teatru Korez, I piętro, Katowice Miasto Ogrodów

Wernisaż uświetni koncert

Brzoska/Marciniak/Markiewicz

grając utwory z albumu ”Wpław”

sala 211, g. 19.00

Wystawa potrwa do 2 października 2019

Wolność“ ściśle wiąże się z twórczością. Nie ma sztuki tam, gdzie nie ma wolnych ludzi. Z takiego przekonania wyrasta idea interdyscyplinarnych projektów artystyczno- badawczych z wolnością” w tytule, których jestem autorem i koordynatorem. Do udziału w nich zapraszam artystów o uznanym dorobku jak i studentów macierzystej uczelni, ale także innych uczelni artystycznych w Polsce, w Czechach i Niemczech. Proponuję im, by podjęli próbę odpowiedzi na podstawowe pytania: czym jest wolność? Czy wolność da się opisać i wyrazić w sztuce? Czy wolność zyskuje się raz na zawsze? Czy wolność jest sprzymierzeńcem czy przeszkodą dla artysty? Impulsem do rozpoczęcia projektów wolnościowych” były rocznice ważnych wydarzeń, związanych z najnowszą historią Polski: powstanie Solidarności“ oraz odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności. Ów zwrot historyczny odcisnął w kulturze polskiej trwały ślad, ale również, w konsekwencji następujących po sobie wydarzeń, w kulturze całej Europy Środkowej. To ważne, że na postawione powyżej pytania odpowiadają, przede wszystkim ludzie młodzi studenci i doktoranci; wielu z nich urodziło się już w wolnej Polsce, wolnej Europie. Działania objęte ww. projektami zlokalizowane były najczęściej w przestrzeniach więziennych: opuszczone budynki więzienia w Łęczycy /”Wymiary Wolności”/, czynne więzienie w Nowym Wiśniczu /”Labirynt Wolności”/ wspólne, z osadzonymi, realizowanie murali na spacerniakach więzienia w Radomiu /”Horyzont Wolności”/, czy wreszcie szerokie spektrum warsztatów adresowanych do więźniów Aresztów Śledczych w Krakowie, Łodzi czy Kielcach /Dramat Wolności”/. Co szczególne, dwie pierwsze, wspomniane wyżej instytucje, mieściły się w budynkach byłych klasztorów i obie pełniły funkcję więzień politycznych. Konfrontacja z takimi miejscami uświadamia wiele prostych i złożonych zarazem prawd: jesteśmy wolni, ale czy mamy tego świadomość? Czy umiemy korzystać z naszej wolności? Lokalizacja działań artystycznych realizowanych w ramach projektów wolnościowych” w przestrzeniach więziennych, sprzyja intensyfikacji doznań społecznych, emocjonalnych i… wizualnych, stanowiąc także bodziec do refleksji o charakterze bardziej uniwersalnym: wolnością zajmować się można i trzeba zawsze, niezależnie od realiów politycznych, religijnych, społecznych; wolność jest dobrem, o które należy zabiegać, które należy pielęgnować; wolność ma też wymiar tragiczny: wolność to możliwość wyboru, ale także konieczność wyboru; to niebezpieczeństwo złych wyborów.

Działania powyższe mają przede wszystkim charakter artystyczny, ale pośrednio terapeutyczny. Istotą tychże jest, by coś dać” innym, wykluczonym, ale także otrzymać”.

Czy jest bardziej właściwe miejsce, gdzie o istotę wolności można pytać siebie i tych obok, gdzie można szukać sposobu, by o wolności opowiedzieć? Każde miejsce może być odpowiednie do zadawania takich pytań i dawania odpowiedzi na nie, ale w więzieniu, wcześniej klasztorze, prawdziwie zamkniętej przestrzeni, w której czuć i słychać tych, co za wolnością tęsknili, wolności żądali, modlili się o nią, percepcja szczególnie się wyostrza, tężeje. Zawsze należy pytać o wolność siebie i świat; wszędzie należy pytać o wolność nie ma takich miejsc, gdzie nie możemy czuć się wolni /to jedna z tych konkluzji, która płynie z doświadczeń komunikowania się z osadzonymi/, bo wolność lub jej brak jest w nas, a nie na zewnątrz. Wolności nie da się zadekretować, nie da się jej nauczyć, można co najwyżej do niej dorosnąć, do niej dojrzeć. Poszerzenie działań o takie środowiska, ma w konsekwencji uczyć szacunku do inności, do cudzej wolności.

Pierwsza Pracownia Interdyscyplinarna, Wydział Malarstwa, ASP w Krakowie

Daniel Balaban (Republika Czeska)

Aleksandra Brodzińska

Mateusz Grymek, Paulina Niemczyk (projekt Śląski Gaudi”)

Zbynek Janacek (Republika Czeska)

Karolina Kindler-Skowronek

Iva Krupicova (Republika Czeska)

Marek Sibinsky (Republika Czeska)

Witold Stelmachniewicz

Miasto Ogrodów Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, miasto-ogrodow.eu/, miasto-ogrodow.eu/news/view/id/364